Przepisy ustawyo zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw przewidują następującą procedurę składania wniosków, o których mowa w art. 15g ustawy.
- Uwagi wstępne
Do wypłaty i rozliczania świadczeń, o których mowa w ust. 1, oraz środków, o których mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 7-16 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy.
Przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 1, musi spełniać kryteria, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 669), z zastrzeżeniem, że nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy: „Przepisy ustawy stosuje się do przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646, 1479, 1629, 1633 i 2212):
pkt 2) który nie zalega w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy, z wyjątkiem przypadku gdy: a)zadłużony przedsiębiorca zawarł umowę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych lub otrzymał decyzję urzędu skarbowego w sprawie spłaty zadłużenia i terminowo opłaca raty lub korzysta z odroczenia terminu płatności albo b)zaleganie w regulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy powstało w okresie spadku obrotów gospodarczych, o którym mowa w pkt 1, a przedsiębiorca dołączył do wniosku o przyznanie świadczeń plan spłaty zadłużenia uprawdopodabniający poprawę kondycji finansowej przedsiębiorcy i pełną spłatę zaległości w regulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy, wraz z kopią wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o rozłożenie na raty należności z tytułu tych składek lub o odroczenie płatności tych składek;
pkt 3) wobec którego nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości, o których mowa w art. 11 lub art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 2344, z późn. zm.).”
Pracownikiem, o którym mowa w ust. 1, jest osoba fizyczna, która zgodnie z przepisami polskiego prawa pozostaje z pracodawcą w stosunku pracy. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 i 1495) stosuje się przepisy dotyczące zlecania.
Przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 1, może otrzymać pomoc z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wyłącznie w przypadku, jeśli nie uzyskał pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy.
Świadczenia, o których mowa w ust. 1, oraz środki, o których mowa w ust. 2, przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od daty złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1. Świadczenia, o których mowa w ust. 1 oraz środki, o których mowa w ust. 2, są wypłacane w okresach przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, o których mowa odpowiednio w art. 2 pkt 1 lub 2 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy.
Jak wskazano wyżej projekt ustawy odsyła do odpowiedniego stosowania art. 7 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, który brzmi: „Świadczenia, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1, nie przysługują pracownikowi, z wyjątkiem pracownika, któremu przedsiębiorca obniżył wymiar czasu pracy na podstawie art. 4, jeżeli w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy pobiera wynagrodzenie za czas choroby określone w art. 92 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy lub w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1376 i 1669) lub zasiłek z ubezpieczenia chorobowego określony w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 1368, z późn. zm.).”. Z kolei art. 4 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy określa warunki i tryb pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, do którego stosowania projekt jednak nie odsyła, albowiem te kwestie są przedmiotem regulacji samego projektu ustawy. Przyjąć zatem należy, że odpowiednio stosowany art. 7 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy należy rozumieć w ten sposób, że chodzi o świadczenia, o których mowa w projekcie oraz w miejsce wyłączenia z art. 4 stosować należy pracownika, któremu został obniżony wymiar czasu pracy na podstawie projektu ustawy.
Dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, o którym mowa w ust. 1, było wyższe niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.
- Wniosek należy kierować do dyrektorów wojewódzkich urzędów pracy właściwych wg siedziby podmiotu wnioskującego (art. 15g ust. 20 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy).
- Załączniki do wniosku (art. 8 ust. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy):
- kopia umowy zawartej z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych lub kopię decyzji urzędu skarbowego w sprawie spłaty zadłużenia, w przypadku, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 lit. a;
- plan spłaty zadłużenia z tytułu składek, zgodny ze złożonym wnioskiem o rozłożenie na raty należności z tytułu składek lub o odroczenie terminu płatności składek, w przypadku, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 lit. b;
- kopia układu zbiorowego pracy lub porozumienia, o których mowa w art. 4 ust. 1 i 2 – tu patrz uwagi wstępne.
- Oświadczenia jakie należy zawrzeć we wniosku (art. 8 ust. 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy z wyłączeniem pkt 8):
- posiadaniu statusu przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców;
- wystąpieniu u przedsiębiorcy spadku obrotów gospodarczych, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 albo ust. 1a pkt 2 w związku z zaistnieniem okoliczności, o których mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1 – tutaj należy rozumieć to jako spadek obrotów, o którym mowa w projekcie ustawy (zgodnie z uwagami wstępnymi dot. odpowiedniego stosowania ustawy);
- braku przesłanek do ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy, o których mowa w art. 11 lub art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe;
- niezaleganiu albo zaleganiu w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 – tutaj patrz uwagi dot. odpowiedniego stosowania ustawy;
- nieprzeznaczeniu świadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 oraz środków, o których mowa w art. 5 ust. 3, dla pracowników zatrudnionych na podstawie umów, o których mowa w art. 3 ust. 2 – uwagi jw.;
- liczbie zatrudnianych pracowników;
- numerze rachunku bankowego albo numerze rachunku prowadzonego w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej właściwego dla prowadzonej działalności gospodarczej;
- obowiązującej u przedsiębiorcy stopie procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe;
- nieosiągnięciu przez pracowników objętych wykazem pracowników uprawnionych do świadczeń wypłacanych z Funduszu w roku, w którym jest dokonywana wypłata świadczeń, kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, stanowiącej 30-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, a jeżeli taką podstawę wymiaru osiągnęli w tym roku – oświadczenie, że naliczone składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wykazane w wykazie pracowników uprawnionych do świadczeń wypłacanych z Funduszu obliczone zostały tylko od tej części podstawy wymiaru składek, która nie spowodowała przekroczenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek.
Oświadczenia przedsiębiorca składa pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
- Przedsiębiorca składa dyrektorowi wojewódzkiego urzędu pracy harmonogram miesięcznych wypłat świadczeń i ich wysokości, niezwłocznie po zawarciu umowy o wypłatę świadczeń (art. 9. ust. 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy w zw. z 15g ust. 20 projektu ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy).
- Na podstawie umowy o wypłatę świadczeń oraz wykazu pracowników uprawnionych do świadczeń wypłacanych z Funduszu, zwanego dalej „wykazem”, składanego przez przedsiębiorcę za okres od pierwszego dnia, za który świadczenie jest należne, do ostatniego dnia miesiąca, oraz co miesiąc do końca każdego miesiąca, za który świadczenie jest należne, dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy przekazuje na rachunek przedsiębiorcy miesięcznie z dołu środki na wypłatę świadczeń zgodnie z harmonogramem, o którym mowa w art. 9 ust. 3 (art. 11 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy).
- Przedsiębiorca, który na podstawie umowy o wypłatę świadczeń otrzymał z Funduszu środki na wypłatę świadczeń nie może wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika:
1)w okresie lub w okresach pobierania przez pracownika świadczeń oraz
2)w okresie lub w okresach przypadających bezpośrednio po okresie lub okresach pobierania świadczeń – nie dłużej jednak niż przez łączny okres 3 miesięcy.
(art. 13 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy).
- Przedsiębiorca jest obowiązany do powiadamiania na piśmie dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy o każdej zmianie okoliczności mających wpływ na wysokość wypłacanych świadczeń w terminie 7 dni roboczych od dnia uzyskania informacji o jej wystąpieniu. Dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy może przeprowadzać kontrolę u przedsiębiorcy w zakresie przestrzegania postanowień umowy o wypłatę świadczeń, wydatkowania środków Funduszu na wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy zgodnie z przeznaczeniem, właściwego dokumentowania oraz rozliczania otrzymanych i wydatkowanych środków Funduszu na wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy i w tym celu może żądać okazania wszelkiej dokumentacji z tym związanej oraz żądać złożenia stosownych wyjaśnień (art. 14 ust. 1 i 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy).
- W przypadku gdy przedsiębiorca, który zawarł z dyrektorem wojewódzkiego urzędu pracy umowę o wypłatę świadczeń, nie spełnił warunków w niej zawartych lub nie poddał się kontroli, o której mowa w art. 14 ust. 3, jest obowiązany do zwrotu na rachunek bankowy, z którego otrzymał środki, całości otrzymanej pomocy wraz z odsetkami równymi stopie referencyjnej obliczanej zgodnie z metodologią określoną w komunikacie Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz. Urz. UE C 14 z 19.01.2008, str. 6), naliczonymi od dnia następującego po dniu przekazania środków na wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy na rachunek przedsiębiorcy.
Jeżeli niespełnienie warunków zawartych w umowie o wypłatę świadczeń polega na wykorzystaniu pomocy, o której mowa w art. 10, niezgodnie z przeznaczeniem, przedsiębiorca jest obowiązany do zwrotu na rachunek bankowy, z którego otrzymał środki, kwoty pomocy wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem wraz z odsetkami równymi stopie referencyjnej obliczanej zgodnie z metodologią określoną w komunikacie Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych, naliczonymi od dnia następującego po dniu przekazania środków na wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy na rachunek przedsiębiorcy (art. 15 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy).
Radca Prawny Artur Kukla